Tytułowe związku zawodowe stanowią dobrowolne, samorządowe organizacje ludzi pracy, które za cel obrały sobie reprezentację oraz ochronę praw pracowników, ich zawodowych interesów, jak również regulowanie stosunków między pracodawcami i pracownikami. Związki mogą być zarówno bardzo liczne (kilka tysięcy osób), jak również nieliczne (kilkadziesiąt osób).
W przeważającej części przypadków, ich występowanie jest spowodowane chęcią poprawy warunków pracy pracowników, jak również wywieraniem wpływu na środowisko pracy, w którym funkcjonują.
Związek zawodowy w świetle prawa jest dobrowolną i samorządną organizacją ludzi pracy, która została powołana do reprezentowania i ochrony praw pracowników, a także ich interesów zawodowych i socjalnych. Aby mógł powstać, musi zebrać się grupa co najmniej 10 pracowników, którzy posiadają uprawnienia do tworzenia organizacji związkowej. Tworzy się go na mocy uchwały, a następnie na mocy uchwały tworzony jest statut, jak również wybierany komitet założycielski.
Jako przedmiot działalności prowadzonej przez związku zawodowe, określa się szeroko rozumianą ochronę oraz reprezentację praw i interesów pracowników. Należy zatem to rozumieć jako ochrona oraz reprezentacja praw pracowników. Dotyczy to również dążenia do poprawy warunków pracy, a także płacy pracowników.
W związku z powyższym, możemy rozróżnić 3 podstawowe funkcje związków zawodowych:
– funkcja ochronna,
– funkcja kontrolna,
– funkcja reprezentacyjna.